Verf wordt in dikke lagen aangebracht, weer verwijderd, bekrast of vermorzeld. Hetzelfde met schetsen in pen of houtskool die tot een wirwar van lijnen worden vervormd. Of de fresco’s die volgens de traditionele Italiaanse techniek vervaardigd worden: een gevecht met kalkmortel, pigment en water. Anita Vermeeren worstelt net zo lang met materiaal en ondergrond tot er uit de massa een beeld ontstaat. Een beeld dat van dichtbij gezien abstract is, maar op wat meer afstand gedetailleerd en krachtig. Hoewel ze toegeeft zelf vaak last te hebben van die massa in het beeldend proces, is deze werkwijze van ploeteren onvermijdelijk.
Vermeeren groeide op te midden van het Brabantse platteland met braakliggende akkers, tuinen vol kleurige bloemen en statige boslandschappen. Een natuurbeeld dat ieder seizoen van gezicht verandert. Bijvoorbeeld in november, wanneer de akkers nat zijn en een zwaar doorgeploegd spoor bevatten. Het doet denken aan de donkere landschappen die Vincent van Gogh in Brabant maakte. En zo ook de lentebloesem of de zonnebloemen in de zomer. Vermeeren verbeeldt de ziel van dit landschap op het doek, het is voor haar pure emotie. Ze gebruikt daarbij een veelvoud aan olieverf of laat een landschap ontstaan uit een lijnenspel in houtskool of balpen.
Naast het landschap en bloemen is ook het portret een terugkerend thema in het werk van Anita Vermeeren. De vraag wat je kunt verbeelden in een portret fascineert haar: portretten kunnen raken en vragen oproepen. Ze zijn als het ware een interactie tussen de kijker en de geportretteerde. Maar ook gaan ze een verstandhouding aan met de kunstenares zelf. Wanneer Vermeeren een reeks van haar fresco’s met profeten in het atelier heeft staan, voelt ze hun aanwezigheid. De profeten brengen wijsheid, raad en begrip. Ze zijn een verbinding tussen goed en kwaad. Wanneer ze haar atelier verlaten, voelt ze letterlijk een leegte en stilte.
Houtskool- of balpenschetsen spelen de laatste jaren een belangrijke rol in het werk van Vermeeren. Deze schetsen waren er altijd al als voorstudie, maar zijn uitgegroeid tot een zelfstandig medium. Ze zijn primair: een krachtige basis die een licht-donkerspel met zich meebrengt. De ene streek lokt de andere uit: het is als het ware een kettingreactie die spontaan ontstaat zonder plan vooraf. Het resultaat komt voort uit het proces. Vaak zie je haar schildertechniek terug in de schetsen en andersom is de tekendrift onderdeel van de schilderijen. Tekenen en schilderen zijn voor Anita Vermeeren krachtig met elkaar verweven.
Annemiek Rens, kunsthistoricus
